در روزگار ما

اگر کسى لاغر باشد، به او مى‏گوییم: "نى قلیان، عضو باشگاه عنکبوت!"

اگر چاق باشد، مى‏گوییم: "گامبو، خیکى!"

اگر کسى کوتاه قد باشد، به او مى‏گوییم: "میخ طویله پاى خروس!"

اگر بلند قد باشد، مى‏گوییم: "دیلاق! نردبام دزدها!"

اگر کسى عجله داشته باشد، مى‏گوییم: "چه خبرته، مگر دارى سر مى‏بَرى؟"

اگر فس فس کند، مى‏گوییم:"زرده به ما تحت نکشیده، جون نداره!"

اگر کسى دوبار پشت سر هم خمیازه بکشد، مى‏گوییم: "چیه؟ شیره‏ت دیر شده؟"

اگر زیاد بخورد، مى‏گوییم: "کاه از خودت نیست، کاه‏دان که از خودته!"

اگر کم بخورد، مى‏گوییم: "حتماً پیش از این یک جا ته بندى کرده!"

اگر صاحبخانه باشد، مى‏گوییم: "مال خودش از گلوى خودش پایین نمى‏رود!"

اگر کسى دست‏هایش را به پشتش بزند، مى‏گوییم: "کارد و چنگال را گذاشته روى میز!"

اگر کسى سرش را به دستش تکیه بدهد، مى‏گوییم: "دنیا سرِ خر داده دستش!"

اگر کسى زیاد لباس بپوشد، مى‏گوییم: "خر تب مى‏کند!"

اگر کسى کم بپوشد، مى‏گوییم: "دوست دارى سگ لرز بزنى؟"

اگر دخترى سبزه‏رو، پیراهن سرخ بپوشد، مى‏گوییم: "سیا گر سرخ پوشد خر بخندد!"

اگر زنى پا به سن گذاشته، رنگ‏هاى روشن و شاد بپوشد، مى‏گوییم: "نگاش کن! خیال مى‏کنددختر چهارده ساله است!"

اگر دختر یا پسر جوانى بگوبخند و شاد و پرتحرک باشد، مى‏گوییم: "میمون هر چى‏زشت‏تره، بازیش بیشتره!"

اگر جدى و موقر و ساکت باشد، مى‏گوییم: "این دیگه کیه؟ با ده من عسل هم نمیشه قورتش داد!"

اگر کسى استحمامش به درازا بکشد، مى‏گوییم: "رفته بودى حمام زایمان؟"

اگر سریع حمام کند، مى‏گوییم: "خودش را گربه شور کرده!"

اگر کسى لباس نو بپوشد، مى‏گوییم: "خر همان خر است. پالانش عوض شده!"

اگر کسى عطسه کند، مى‏گوییم: "خرس ترکید!"

اگر کسى بلند حرف بزند، مى‏گوییم: "بلندگو قورت داده! پرده گوشم پاره شد!"

اگر یواش حرف بزند، مى‏گوییم: "صداش از ته چاه در میاد!"

اگر کسى حرّاف باشد، مى‏گوییم: "زرده به چانه‏ش بسته!" یا: "انگار کله گنجشک خورده!"

اگر کم حرف باشد، مى‏گوییم: "مگر ماست به دهن گرفته‏اى!؟"

اگر کسى مجرد باشد، مى‏گوییم: "آقا تا کى مى‏خواهى یالقوز باشى؟ دستى بالا بزن!"

همین که زن گرفت، مى‏گوییم: "فلانى هم رفت جزو مرغ‏ها! طوقِ لعنت را به گردن انداخت!خودش را بدبخت کرد!"

اگر دختر کم سن و سالى شوهر کند، مى‏گوییم: "وقت عروسک بازیش بود. چه وقت شوهرداریه!؟"

اگر نخواهد زود شوهر کند، مى‏گوییم: "ماند خانه باباش، ترشید!"

اگر زن و شوهر جوانى زود بچه‏دار شوند، مى‏گوییم: "آتش‏شان خیلى تند بود، خودشان را به‏درد سر انداختند!"

اگر کسى که سن و سالش کمى بالاست، بچه‏دار شود، مى‏گوییم: "زنگوله پاى تابوت درست‏کرده!"

اگر کسى جنس ارزان و نامرغوب بخرد، مى‏گوییم: "لُر نره بازار، بازار مى‏گنده!"

اگر جنس خوب و گران بخرد، مى‏گوییم: "دنبه زیادى را مى‏مالند به فلان جا!"

اگر کسى گله کند که چرا چنان حرف نا به جایى به من زدى، به جاى دلجویى، مى‏گوییم:"حالا چى شده؟ مگه به اسب شاه گفته‏ام یابو؟"

اگر مرد یا زنى متین و موقر باشد، مى‏گوییم: "خودش را گرفته! انگار از دماغ فیل افتاده! خیال‏مى‏کنه نوه اوتورخان رشتیه!"

اگر بى‏تکبر و خودمانى و خوشرو باشد، مى‏گوییم: "سبکه! جلفه! داره بازار گرمى مى‏کنه!"

اگر کسى به کسى بگوید آقا، دوستش به او مى‏گوید: "این قدر بى‏آقایى کشیده‏اى که به این‏مى‏گویى آقا!؟"

به جاى "مثل سیبى که از وسط نصف کرده باشند" برخى مى‏گویند: "مثل سنده‏اى که از وسطنصف کرده باشند!"

چند تن دارند درباره یکى سخن مى‏گویند که او از راه مى‏رسد. اگر بى‏رو درواسى باشند،مى‏گویند: "چو نام سگ برى، چوبى به دست آر!"

و اگر رودرواسى داشته باشند، مى‏گویند: "چو نام شه برى قالیچه‏انداز!" که البته منظورشان‏همان اولى است.

اگر کسى خواهش ما را بر نیاورد و کارى را که خواسته‏ایم، نکند، مى‏گوییم: "به گربه گفتندگهت درمان است، یک مشت خاک ریخت روش!" (البته طنزنویسى گفته: به گربه گفتند گهت‏درمان است، کنتور گذاشت آنجاش!).

این دو مطلب آخر از مجله فرهنگی و هنری بخارا گرفته شده است.